W toku prac legislacyjnych znajduje się obecnie projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (nr UD 205). Głównym celem nowej ustawy jest wprowadzenie zasad racjonalnego gospodarowania przestrzenią, w tym ograniczenie przeznaczania nowych trenów pod zabudowę mieszkaniową. Pośrednio przyczyni się to do zwiększenia bezpieczeństwa planowanych inwestycji. Niektóre z zaproponowanych zmian będą miały także wpływ na prowadzenie działalności koncesjonowanej zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym („PGiG”).
Pierwszą z projektowanych zmian, którą należy ocenić pozytywnie, jest wprowadzenie przepisów pozwalających na równoczesne prowadzenie prac nad uchwaleniem zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (projektowany art. 15a). Prowadzenie tych dwóch procedur równocześnie powinno przyczynić się do przyspieszenia ujawniania udokumentowanych złóż kopalin w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gminy.
Zgodnie z art. 95 PGiG złoża kopalin, które zostały udokumentowane, w celu ich ochrony ujawnia się w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz planach zagospodarowania przestrzennego województwa. Natomiast zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. W praktyce oznacza to obecnie konieczność wszczęcia najpierw procedury zmiany studium, a następnie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (jeżeli taki był uchwalony). Mając na uwadze czas trwania jednej procedury, proces ten trwał miesiącami. Zgodnie z proponowanymi modyfikacjami, zmiana studium i planu może przebiegać jednocześnie, przy czym uchwalenie planu miejscowego albo jego zmiany może nastąpić najwcześniej po upływie 60 dni od dnia przekazania wojewodzie uchwały o zmianie studium.
Druga ze zmian mogących mieć wpływ na działalność branży to przepisy, zgodnie z którymi w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i konieczności uzyskania decyzji o warunkach zabudowy decyzje takie nie będą udzielane m.in. wówczas gdy wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wymaganych przed udzieleniem np. koncesji na wydobywanie kopaliny, czy decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego. Celem nowych regulacji ma być wyeliminowanie kolizji pomiędzy kilkoma postępowaniami w sprawie udzielenia decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Projektowana regulacja daje pierwszeństwo dla działalności regulowanej PGiG. Tym niemniej warto tu wskazać, iż „każdy kij ma dwa końce”. Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach co do zasady są „zdatne” do wykorzystania przez okres 4 lat (6 w przypadku inwestycji realizowanych etapowo), stąd w przypadku kiedy będą wydawane takie decyzje dla inwestycji innych niż wydobywcze, a inwestor nie będzie realizował przedsięwzięcia, będą one blokowały ten obszar również w stosunku do przedsiębiorców z branży, w szczególności w zakresie tzw. kopalin „pospolitych”, nieobjętych własnością górniczą, których działalność w obszarze poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania nie stanowi celu publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Ponadto dla działalności dotyczącej kopalin nieobjętych własnością górniczą znaczenie może mieć projektowana możliwość wszczęcia procedury uchwalania bądź zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na wniosek inwestora (projektowane art. 20a-20e). Dotyczyć będzie to podmiotu dysponującego nieruchomością na cele budowlane (właścicieli nieruchomości lub podmiotu, który uzyskał w formie aktu notarialnego zgodę właściciela). Warunkiem jednak będzie zobowiązanie się inwestora (w drodze aktu notarialnego) do finansowania lub częściowej partycypacji w kosztach m.in. budowy i przebudowy dróg, sieci wodociągowych i kanalizacji, budowy i przebudowy infrastruktury społecznej, czy innych obiektów budowlanych, których realizacja jest związana z planowaną inwestycją, a które należą do zadań własnych gminy. Zobowiązanie do finansowania staje się wymagalne w przypadku gdy zostanie uchwalony plan zgodny z wnioskiem inwestora i jest egzekwowane poprze zawarcie tzw. umowy urbanistycznej. Zawarcie takiej umowy będzie stanowić warunek dla uzyskania pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia. Natomiast, dopiero po zrealizowaniu zobowiązań wynikających z umowy możliwe będzie uzyskanie pozwolenia na użytkowanie. W zależności od „apetytu” danej gminy mechanizm ten może okazać się martwy, w sytuacji gdy koszty partycypacji inwestora w finansowaniu zadań własnych gminy będą zbyt wysokie.
Kolejną istotną planowaną zmianą jest ograniczenie okresu ważności decyzji o warunkach zabudowy do 2 lat. W tym czasie inwestor będzie zobowiązany do złożenia wniosku o pozwolenie na budowę.
Ustawa była przedmiotem rozpatrywania przez Radę Ministrów i zgłoszony został wniosek o przedłożenie projektu ustawy do zaopiniowania przez Radę Legislacyjną przy Prezesie Rady Ministrów.