Sejm uchwalił dnia 11 lutego 2016 r. ustawę o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw. Poprzednia nowelizacja ustawy o działach z dnia 19 listopada 2015 r. powołała dwa nowe działy administracji tj. dział energii oraz dział gospodarki złożami kopalin. Jednak zagłębiając się w szczegóły poprzedniej regulacji można było nabrać wątpliwości czy zakres działu gospodarka złożami kopalin oraz istniejący dział środowisko nie pokrywają się w pewnym zakresie.
Dział gospodarka złożami kopalin obejmował bowiem:
- nadzór nad podmiotami gospodarczymi prowadzącymi eksploatację zasobów kopalin, ze szczególnym uwzględnieniem węglowodorów i węgla kamiennego oraz brunatnego, w tym uzgadnianie polityki koncesyjnej i udzielanie koncesji z ministrem właściwym do spraw środowiska w sprawach surowców energetycznych;
- nadzór nad wydobywaniem kopalin ze złóż;
- dysponowanie i zarządzanie własnością górniczą Skarbu Państwa;
- kwalifikacje w zakresie górnictwa;
- udział w kształtowaniu polityki Unii Europejskiej w zakresie gospodarki złożami kopalin.
Bez wątpienia dysponowanie i zarządzanie własnością górniczą Skarbu Państwa dotychczas było kompetencją Ministra Środowiska, podczas gdy ww. pkt 3 wprowadzał zmianę w zakresie podmiotu zarządzającego.. Dodatkowo brzmienie ww. pkt 1 również poddawało pod rozwagę, któremu ministrowi, po wejściu w życie ustawy, będzie przysługiwała kompetencja do udzielania koncesji na eksploatację kopalin, a który z nich będzie jedynie organem współpracującym. Wątpliwości potęgował fakt, że zmianie ustawy o działach nie towarzyszyły nowelizacje innych ustaw, w tym ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze.
Obecnie procedowana ustawa o zmianie ustawy o działach administracji rządowej precyzuje, że dział gospodarka złożami kopalin (będący w kompetencji Ministra Energii) obejmuje:
- prowadzenie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska, racjonalnej gospodarki złożami węglowodorów, węgla brunatnego, węgla kamiennego, siarki rodzimej, soli kamiennej, soli potasowej, soli potasowo-magnezowej, w obszarze objętym wydobyciem;
- uzgadnianie koncesji na wydobywanie udzielanych przez ministra właściwego do spraw środowiska, w zakresie kopalin objętych własnością górniczą Skarbu Państwa;
- współpracę w nadzorze nad wydobywaniem kopalin, o których mowa w pkt 1;
- kwalifikacje w zakresie górnictwa.
Porównując oba zakresy ustaw można zauważyć, że ustawodawca odszedł od koncepcji powierzenia dysponowania własnością górniczą ministrowi innemu niż Minister Środowiska. Pozostaje jednak kwestia interpretacji przepisu powierzającego Ministrowi Energii prowadzenie, w porozumieniu
z Ministrem Środowiska, racjonalnej gospodarki złożami kopalin. Nie jest jasnym, czy kompetencja ta obejmuje wyłącznie uzgadnianie koncesji na wydobywanie czy również inne zadania. Przedmiotowa kompetencja nie była ujęta w dotychczasowym dziale gospodarka, za który odpowiedzialny był Minister Gospodarki (uzgadniający koncesje na wydobywanie kopalin).
Ponadto projektowana ustawa powierza nadzór nad Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego ministrowi właściwemu do spraw energii. Tym samym stosowne zmiany zostały również zaprojektowane w Prawie geologicznym i górniczym i pociągną za sobą konieczność zmiany rozporządzeń wydawanych na podstawie art. 120 ust. 1 i 2 oraz art. 124 tejże ustawy.
Na marginesie warto również wskazać, że przedmiotowa ustawa w związku z powstaniem Ministerstwa Energii zmienia m.in. kompetencje władz w zakresie nadzoru właścicielskiego nad istotnymi spółkami
z udziałem Skarbu Państwa. Pierwotny projekt przewidywał przekazanie Ministrowi Energii od dnia
1 kwietnia 2016 r. nadzoru właścicielskiego m.in. nad Energą, PGE, Eneą, Tauronem i ZEW Niedzica. W dniu 9 lutego bieżącego roku została rozszerzona ustawowa lista spółek, nad którymi nadzór ma przejść z Ministerstwa Skarbu Państwa do działu energii. Projekt przewiduje, że z dniem 1 lipca 2016 r. Minister Energii przejmie nadzór nad Grupą Lotos, PKN Orlen S.A., PGNiG S.A., Przedsiębiorstwem Przeładunku Paliw Płynnych Naftoport oraz Siarkopolem Gdańsk.